https://www.trouw.nl/opinie/burger-waak-juist-nu-over-grondrechten~b358b8cf/?fbclid=IwAR2rKHHkr1_fGid4IDcmV413UX-mwb8gDA7e3SON73B0hc1Zzk9j7abtrBM
Burger, waak juist nu over grondrechten
Zijn de vergaande maatregelen tegen de coronapandemie wel goed onderbouwd, vraagt Cees Hamelink zich af.
In tijden van crisis zijn fundamentele mensenrechten veelal de eerste slachtoffers. Bij de huidige door de overheid getroffen beperkende maatregelen en de met boetes te bestraffen overtredingen van verboden activiteiten, is de vraag hoe deze zich verhouden tot de plicht van de overheid de mensenrechten te waarborgen. Te denken valt hierbij aan de in internationale verdragen gegarandeerde rechten zoals het recht zich vrijelijk te verplaatsen, het recht van vreedzame vergadering, het recht van een ieder op onderwijs of het recht deel te nemen aan het culturele leven.
Al deze rechten kunnen door overheden ingeperkt worden, maar bij de ontsnappingsclausules wordt er steeds op gewezen dat de beperking van fundamentele rechten aan spelregels is gebonden. De bevolking moet met degelijke argumenten geïnformeerd worden over afwijkingen van de bescherming van mensenrechten en de maatregelen moeten regelmatig onderworpen worden aan toetsing door gerechtshoven.
Het lijkt me dat dat dit betekent dat de overheid op grond van solide wetenschappelijke gegevens kan aantonen dat de verspreiding van het virus een bedreiging voor de hele bevolking vormt en dat de maatregelen geen bedreiging voor het georganiseerde leven van de gemeenschap zijn. Deze wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt echter op dit moment. Op vragen naar ontstaan, verspreiding en effectieve bestrijding van het virus heeft de wetenschap geen antwoord. Dit geldt ook de vragen naar de economische, sociale, culturele en psychische gevolgen van de pandemie.
Zorgvuldige inperking mensenrechten
In een tijd van fundamentele onzekerheid waarin ook de wetenschap geen zekerheid kan verschaffen, moeten we als burgers extra waakzaam zijn en erop aandringen dat onze mensenrechten alleen ingeperkt worden met uiterste zorgvuldigheid, met goede informatie, onafhankelijke en degelijke wetenschappelijke toetsing van bronnen zoals RIVM-rapporten en gedurende een zo beperkt mogelijke periode.
De suggestie van de minister-president dat we maar aan het ‘nieuwe normaal’ moeten wennen is in dit verband niet erg behulpzaam. We moeten ons juist voortdurend realiseren dat dit abnormaal is in de zin van het afwijken van de overeengekomen normen voor menselijke waardigheid. Zodra een samenleving niet voldoende zorgvuldig met beperkingen van fundamentele rechten omgaat, gaat ze een glibberig pad op. Dat moet juist nu voorkomen worden, omdat ons nog grote uitdagingen te wachten staan.
Zoals de tracing-app die minister De Jonge bepleit. Wijzend op de risico’s daarvan hebben wetenschappers in een recente brandbrief aan de minister erop aangedrongen om kritisch te kijken naar het nut en de noodzaak van deze corona-app.
Recht op veiligheid
Terecht maken de wetenschappers duidelijk dat het bij deze software niet alleen om een bedreiging van de privacy gaat, maar dat ook andere fundamentele rechten onder druk komen te staan. Zo raakt een tracing-app ook aan de vrijheid van vereniging, het recht op veiligheid, op menselijke waardigheid en op gezondheid.
Daarbij moet nog vermeld worden – en dit ontbreekt vrijwel steeds in de discussie – dat de software geïnstalleerd moet worden in apparatuur zoals smartphones en tablets. Apparaten die door hun exponentiële groei een steeds grotere bijdrage leveren aan de opwarming van de aarde. Het is goed mogelijk dat de mondiale ecologische voetafdruk van deze apparatuur in de komende jaren de totale bijdrage van de transportsector benadert. De groei van mobiele communicatie leidt ook tot de uitbreiding van datacenters die grote energieverbruikers zijn.
Vervolgens is er ook nog het plan van Bill Gates en de zijnen om iedereen te verplichten tot het hebben van een vaccinatiepaspoort. Het vergt maar weinig voorstellingsvermogen om te bedenken wat daarvan de voor mensenrechten beperkende effecten kunnen zijn.
Het is nu hoog tijd – na de aanvankelijke schrik – als samenleving een diepe dialoog te voeren over de vraag of onvoldoende beargumenteerde beperkingen van fundamentele rechten niet een grotere bedreiging voor een menswaardige samenleving vormen dan een virus dat de wetenschap en de politiek te slim af is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten